fot. Piotr Życieński
Janusz Kurtyka
Przez pięć lat piastował stanowisko szefa Instytutu Pamięci Narodowej. Miał ogromny dorobek człowieka, który poświęcił się nauce i idei kształtowania świadomego społeczeństwa. Był wielkim propagatorem niezakłamanej historii. Zajmował się początkami państwowości polskiej, a także najnowszymi dziejami naszego kraju.
Urodził się 13 sierpnia 1960 w Krakowie. Był absolwentem studiów historycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończył studia doktoranckie w Instytucie Historii PAN, tam też w 1995 roku obronił rozprawę doktorską. W 2000 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego. W latach 2000–2005 był dyrektorem i organizatorem Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Od 1979 r. działał w opozycji demokratycznej w Krakowie, był m.in. współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Instytucie Historii UJ i członkiem Komitetu Założycielskiego NZS UJ, wykładowcą podziemnego Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego. Pracował w Instytucie Historii PAN.
Autor ok. 140 publikacji naukowych dotyczących historii Polski średniowiecznej i wczesnonowożytnej oraz historii oporu antykomunistycznego w Polsce po 1944 r., w tym czterech książek, m.in. „Generał Leopold Okulicki »Niedźwiadek« 1898–1946” i „Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu”. Od 1994 r. był redaktorem naczelnym „Zeszytów Historycznych WiN-u”, redaktorem i współautorem bardzo wielu wydawnictw.
Znajomi i współpracownicy podkreślają jego niezwykłą rzetelność, pracowitość, uczciwość i odwagę w obronie swoich przekonań. Instytut Pamięci Narodowej pod jego kierownictwem stał się jedną z istotniejszych instytucji polskiego życia społecznego i politycznego. Był Przyjacielem naszego Muzeum i członkiem Rady Muzeum Historii Polski.
Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Rozmowa z Zuzanną Kurtyką
Nie jestem politykiem
Polska polityka historyczna
Wspomnienia
- Konrad Piasecki, Był pełen żaru, „Newsweek”, 19 kwietnia 2010
- Mediewista z ułańską fantazją, „Dziennik Polski”, 16 kwietnia 2010
- Mateusz Szpytma, Najwięcej wymagał od siebie, IPN
- Cezary Gmyz, Strażnik narodowej pamięci, „Rzeczpospolita”, 13 kwietnia 2010
- Marta Paluch, Janusz Kurtyka: swój świat miał w Krakowie, „Gazeta Krakowska”, 11 kwietnia 2010
- Jan Żaryn, Janusz Kurtyka, mój szef, 10 kwietnia 2010